"Μια αντιπαράθεση με το θάνατο δημιουργεί συχνά μια δραματική ευκαιρία για να αλλάξει κανείς προοπτική. Ο Χάιντεγκερ μιλούσε για δύο τρόπους ύπαρξης. Πρώτα για έναν "καθημερινό" τρόπο, με τον οποίο θαυμάζουμε το πως είναι φτιαγμένα τα πράγματα στον κόσμο. Αυτή είναι μια κατάσταση λήθης της ύπαρξης, δραπέτευσης, εφησυχασμού από την πληθωρικότητα των πραγμάτων γύρω μας. Και δεύτερον, για έναν "οντολογικό" τρόπο, μια κατάσταση όπου η συνειδητοποίηση της ύπαρξης βρίσκεται στο προσκήνιο, μια κατάσταση στην οποία ζούμε αυθεντικά και θαυμάζουμε το γεγονός ότι τα πράγματα υπάρχουν, θαυμάζουμε την ίδια την ουσία των πραγμάτων. Σε αυτή την κατάσταση ο άνθρωπος παρακινείται να αλλάξει τη ζωή του.
Πως μετακινούμαστε από την καθημερινή κατάσταση στην οντολογική κατάσταση; Ο Jaspers περιέγραψε ως κύριο όχημα την "οριακή εμπειρία"- μια κεραυνοβόλα μη αναστρέψιμη εμπειρία που μετακινεί το άτομο από μια καθημερινή σε μια πιο αυθεντική διάθεση. Απ' όλες τις πιθανές οριακές εμπειρίες η αντιπαράθεση με το θάνατο είναι η πιο ισχυρή."
Από το δοκίμιο του Irvin Yalom "Θρησκεία και Ψυχιατρική"
Η οντολογική κατάσταση ύπαρξης που περιγράφει ο Χάιντεγκερ είναι η κατάσταση ύπαρξης του φωτισμένου. Μια κατάσταση στην οποία ζει κανείς περνώντας από τη μια στιγμή στην άλλη χωρίς να σχεδιάζει το μέλλον και στην οποία βιώνει την πληθωρικότητα των πραγμάτων γιατί θαυμάζει απλώς και μόνο το γεγονός ότι ο ίδιος υπάρχει. Η σύνδεση με τον κόσμο γύρω του είναι καρδιακή, όχι νοητική ή συναισθηματική αλλά καρδιακή. Δηλαδή επικοινωνεί από το κέντρο της απλής ύπαρξής του και για αυτό γνωρίζει τα πράγματα και τους ανθρώπους από το κέντρο τους και όχι από την παριφέρειά τους, από αυτό που φαίνεται μέσω του νου και των συναισθημάτων.
Ο διαλογισμός οδηγεί σε μια οριακή εμπειρία παρόμοια με αυτή του θανάτου, για αυτό και οδηγεί σε μια πιο αυθεντική κατάσταση ύπαρξης. Ο φωτισμένος δεν έρχεται σε σύγκρουση με την πραγματικότητα, με αυτό που υπάρχει. Αποδέχεται τα πάντα, προχωρά χωρίς στην ουσία να επιλέγει για αυτό και δεν έχει ανάγκη από πεποιθήσεις.
Ο Yalom συνεχίζει:
"Βλέπουμε πολύ συχνά άτομα σε μια αντιπαράθεση με το θάνατο κάνουν δραματικές αλλαγές στη ζωή τους. (...) Ασθενείς με καρκίνο έχουν περιγράψει την εμπειρία της εκ νέου ιεράρχησης των αξιών στη ζωή και της απόρριψης των ασήμαντων, του να λένε όχι σε πράγματα που δεν έχουν σημασία, να στρέφουν την πλήρη προσοχή τους στους αγαπημένους ανθρώπους γύρω τους, στους ρυθμούς της γης, στην εναλλαγή των εποχών...
Ένας άλλος τρόπος να πούμε το ίδιο πράγμα είναι ότι, παρόλο που η σωματική διάσταση του θανάτου μας καταστρέφει, η ιδέα του θανάτου μπορεί να μας σώσει."
"Αν πεθάνεις πριν πεθάνεις, δε θα πεθάνεις όταν πεθάνεις."
Μοναχικό ρητό